منطق

 صدرالمتألهين (ملاصدرا) بنيانگذار حكمت متعاليه، از فلاسفه‌اي است كه به مقوله منطق نيز توجه داشته و در اين زمينه آثاري از وي بر جاي مانده است. «التنقيح» مهم‌ترين اثر منطقي وي است كه در آن علاوه بر ارائه ساختارهاي منطقي به تحليل مسائل منطقي نيز پرداخته است. از ويژگي‌هاي اين كتاب آنكه به شيوة منطق‌نگاري دو بخشي تدوين گرديده است. ملاصدرا در اين كتاب به روش متأخران به تعريف منطق پرداخته، مي‌گويد: «منطق ترازوي ادراكي است كه انديشه‌ها به آن سنجيده مي‌شود تا صحيح و فاسد آن شناخته گردد».ملاصدرا در اين تعريف به ابزاري بودن نقش منطق تكيه دارد.

 در حقيقت تلاش‌هاي ملاصدرا در زمينه منطق منجر به غناي ميراث منطق پژوهي هزار ساله فرهنگ اسلامي گرديد. از ديدگاه اين حكيم متأله پهنه خطا سنجي منطق، عالم فكر است. عالم فكر نيز در معرض ادراكات بديهي، حدسي و موهبتي يا اشراقي است. انسان در هر موضعي كه بخواهد از طريق گزينش و ترتيب معلومات پيشين به معلوم جديد دست يابد، محتاج منطق است.